Typ 2 cukrzycy to zbiór różnych zaburzeń metabolicznych, a nie jednorodna jednostka chorobowa – choć ta koncepcja jest znana od lat, nadal nie znajduje pełnego odzwierciedlenia w codziennej praktyce klinicznej. Niemiecka Towarzystwo Internistów (DGIM) oraz Niemiecka Fundacja Interny (DSIM) przyznały z tego powodu Nagrodę Prewencyjną 2025 dr. Martinowi Schönowi z Niemieckiego Centrum Diabetologicznego (DDZ) w Düsseldorfie. Uhonorowany algorytm umożliwia bardziej precyzyjne różnicowanie typów cukrzycy typu 2 i dokładniejsze prognozowanie ryzyka powikłań. Nagroda w wysokości 10 000 euro została wręczona podczas otwarcia 131. Kongresu Internistów w Wiesbaden.
Nowy algorytm uwzględnia zróżnicowanie metaboliczne
Tradycyjne leczenie cukrzycy typu 2 często opiera się na wartości HbA1c – wskaźniku odzwierciedlającym średni poziom glukozy we krwi z ostatnich trzech miesięcy. Nie uwzględnia on jednak istotnych różnic między pacjentami, takich jak wrażliwość na insulinę, zdolność jej wydzielania czy rozmieszczenie tkanki tłuszczowej.
Dr Schön opracował algorytm bazujący na dziewięciu parametrach klinicznych, które są łatwe do pozyskania w codziennej diagnostyce. W celu walidacji wykorzystano dane z dwóch dużych niemieckich badań: prospektywnego badania Deutsche Diabetes-Studie oraz kohorty LURIC, obejmujące ponad 1000 pacjentów.
Typy metaboliczne a ryzyko powikłań – graficzna analiza
Zastosowanie algorytmu pozwoliło wyodrębnić grupy pacjentów o specyficznych wzorcach metabolicznych. Wyniki zostały przedstawione w postaci czytelnego diagramu drzewa. Okazało się, że osoby z istotnie obniżoną produkcją insuliny częściej rozwijały neuropatie, wymagały insulinoterapii i były narażone na zespół stopy cukrzycowej. Natomiast osoby z dominującą insulinoopornością częściej chorowały na schorzenia sercowo-naczyniowe, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, nefropatię cukrzycową i depresję.
Zaobserwowano także różnice w profilach zapalnych i rozmieszczeniu tłuszczu (tłuszcz wisceralny vs podskórny), co ma bezpośredni związek z ryzykiem niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń lipidowych.
Narzędzie dostępne online
Nowy algorytm jest już dostępny jako bezpłatne narzędzie online. Umożliwia identyfikację różnych profili ryzyka bez konieczności wykonywania specjalistycznych badań. Może służyć do bardziej zindywidualizowanego planowania terapii, wczesnego wykrywania pacjentów zagrożonych powikłaniami oraz wdrażania prewencji ukierunkowanej na konkretne ryzyka.
„Praca ta pokazuje, jak analiza danych i dostępne klinicznie parametry mogą przyczynić się do rozwoju medycyny prewencyjnej,” podkreśla prof. dr med. Georg Ertl, sekretarz generalny DGIM. Z kolei prof. dr med. Stefan Frantz, przewodniczący DSIM, dodaje: „To krok w stronę medycyny precyzyjnej, w której w centrum uwagi znajduje się indywidualne ryzyko pacjenta, a nie tylko leczenie objawów.”
O autorze
Dr Martin Schön studiował medycynę na Uniwersytecie w Würzburgu. Od 2020 roku prowadzi badania w Niemieckim Centrum Diabetologicznym (DDZ) w zespole prof. Michaela Rodena. Łączy wiedzę kliniczną z nowoczesną analizą danych, przyczyniając się do bardziej ukierunkowanej i skutecznej prewencji oraz leczenia chorób metabolicznych.
Uhonorowanie podczas kongresu
Wręczenie nagrody odbyło się podczas uroczystej inauguracji 131. Kongresu Internistów w Wiesbaden. Nagroda Prewencyjna DGIM i DSIM przyznawana jest corocznie za wybitne osiągnięcia naukowe z krajów niemieckojęzycznych, które wnoszą istotny wkład w prewencję chorób internistycznych.
Źródło: Deutsche Gesellschaft für Innere Medizin e. V.
