Interwencje stylu życia w terapii cukrzycy typu 2 – nowe rekomendacje ACLM
Leczenie cukrzycy typu 2 i stanu przedcukrzycowego przez zmianę stylu życia – opublikowano pierwsze szczegółowe wytyczne
Amerykańskie Kolegium Medycyny Stylu Życia (American College of Lifestyle Medicine – ACLM) opublikowało pierwsze wytyczne kliniczne stawiające interwencje dotyczące stylu życia w centrum leczenia cukrzycy typu 2 oraz stanu przedcukrzycowego. Dokument zatytułowany „Interwencje stylu życia w leczeniu i remisji cukrzycy typu 2 oraz stanu przedcukrzycowego u dorosłych” stanowi kompleksowy, oparty na dowodach naukowych przewodnik dla klinicystów, który pomaga skutecznie wdrażać terapeutyczne zmiany zachowań zdrowotnych jako podstawę leczenia. Wytyczne te uzupełniają istniejące zalecenia dotyczące leczenia cukrzycy, które często wspominają o stylu życia, lecz rzadko precyzują szczegóły. Wytyczne opublikowano w czasopiśmie American Journal of Lifestyle Medicine.
Nowe wytyczne odpowiadają na krytyczny i nasilający się kryzys zdrowia publicznego, gdyż ponad połowa dorosłych Amerykanów cierpi na cukrzycę lub stan przedcukrzycowy, co wiąże się z miliardami dolarów rocznych kosztów opieki zdrowotnej. Szczególną cechą dokumentu są jasne i praktyczne zalecenia dotyczące oceny wyjściowych nawyków zdrowotnych pacjentów, gotowości do zmiany, strategii coachingowych oraz ram ograniczania stosowania leków po skutecznych interwencjach stylu życia.
Wytyczne zawierają ponad 25 oryginalnych materiałów informacyjnych oraz zasoby, które lekarze mogą wykorzystywać wraz ze swoimi pacjentami, aby skuteczniej włączyć medycynę stylu życia do opieki nad osobami z cukrzycą typu 2. Celem wytycznych jest wspieranie klinicystów oraz pacjentów w osiąganiu kontroli glikemii i zapobieganiu rozwojowi cukrzycy typu 2 z wcześniejszych stadiów, takich jak stan przedcukrzycowy czy cukrzyca ciążowa.
„Wiele istniejących wytycznych klinicznych uznaje znaczenie czynników związanych ze stylem życia jako pierwszej linii leczenia, ale brakuje w nich praktycznych narzędzi pozwalających lekarzom na zalecanie trwałych zmian zachowań zdrowotnych” – powiedziała endokrynolog dr Mahima Gulati, jedna z autorek wytycznych. „Te nowe wytyczne są pierwszym dokumentem oferującym szczegółowe i precyzyjne strategie zmiany stylu życia w leczeniu stanu przedcukrzycowego oraz cukrzycy typu 2, stawiając sobie za cel kliniczny osiągnięcie remisji choroby. Strategie te są istotne nie tylko dla tego dokumentu, ale również wspierają inne istniejące zalecenia kliniczne dotyczące chorób przewlekłych, gdzie sugeruje się zmianę stylu życia”.
Wytyczne zyskały poparcie licznych organizacji, m.in.: American Association of Clinical Endocrinology, Obesity Medicine Association, American Academy of Physician Associates, American Association of Nurse Practitioners, American College of Clinical Pharmacology, American Academy of Sleep Medicine, Association of Diabetes Care & Education Specialists oraz National Board of Health and Wellness Coaches. Zyskały także status „Affirmation of Value” od American Academy of Family Physicians oraz wsparcie Academy of Nutrition and Dietetics.
Rosnąca liczba badań wskazuje na to, że zmiany stylu życia mogą opóźnić lub całkowicie zapobiec cukrzycy typu 2, a w niektórych przypadkach osiągnąć remisję choroby umożliwiającą ograniczenie lub wyeliminowanie leków. Pomimo tego interwencje dotyczące stylu życia pozostają niedostatecznie wykorzystywane, a dotychczasowe wytyczne kliniczne nie koncentrowały się wyraźnie na tych działaniach jako podstawie terapii cukrzycy typu 2 i stanu przedcukrzycowego. Ponadto nowe wytyczne ACLM są pierwszym dokumentem, który dostosowuje zalecenia żywieniowe bezpośrednio do celów terapeutycznych związanych z remisją, leczeniem lub zapobieganiem cukrzycy.
W wytycznych priorytetem są kluczowe obszary medycyny stylu życia, takie jak dieta oparta głównie na roślinach, aktywność fizyczna, regeneracyjny sen, zarządzanie stresem, więzi społeczne oraz unikanie substancji ryzykownych.
„Celem wytycznych ACLM nie jest zastąpienie istniejących strategii leczenia cukrzycy, lecz ich uzupełnienie poprzez praktyczne wskazówki dotyczące skutecznego wdrażania zmian stylu życia” – podkreślił dr Richard Rosenfeld, główny autor wytycznych. Dokument oraz jego przystępne podsumowanie dają lekarzom i pacjentom jasno sprecyzowane, realistyczne i trwałe metody działania.
Ze względu na rosnącą częstość występowania i ogromny wpływ zdrowotny cukrzyca typu 2 uznawana jest za chorobę definiującą XXI wiek. Ponad 38 mln Amerykanów choruje na cukrzycę, głównie typu 2, a dodatkowe 97,6 mln osób znajduje się w stanie przedcukrzycowym. Koszty leczenia cukrzycy wynoszą rocznie 413 mld dolarów, natomiast stanu przedcukrzycowego – 43 mld dolarów. Do 2050 r. przewiduje się, że na całym świecie będzie chorować na cukrzycę ponad 1,3 mld osób, co wiąże się z kosztami sięgającymi 1,5 bln dolarów rocznie.
Nowe wytyczne nawiązują do konsensusu eksperckiego ACLM z 2022 r. dotyczącego osiągania remisji cukrzycy typu 2 oraz do dokumentu „Type 2 Diabetes Bill of Rights”, podkreślającego prawo pacjentów do pełnej informacji o wszystkich opcjach leczenia.
Źródło: American Journal of Lifestyle Medicine
