Pacjenci z cukrzycą, którzy stosowali leki będące agonistami receptora GLP-1, takie jak tirzepatyd i semaglutyd, mieli znacząco niższe wskaźniki ponownych hospitalizacji, ponownego otwarcia rany oraz występowania krwiaków po operacji – wynika z dużego badania prowadzonego przez naukowców z Weill Cornell Medicine, Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons oraz NewYork-Presbyterian.
Badanie, opublikowane online 20 grudnia w Annals of Surgery, analizowało zanonimizowane dane szpitalne dotyczące 74 425 procedur chirurgicznych u 21 772 pacjentów z cukrzycą na przestrzeni trzech i pół roku, kończąc na lipcu 2023 roku. Badacze odkryli, że pacjenci stosujący leki z grupy agonistów GLP-1 (określane potocznie jako leki GLP-1) mieli o około 12% niższe ryzyko ponownej hospitalizacji w ciągu miesiąca od operacji, o 29% niższe ryzyko ponownego otwarcia rany w ciągu sześciu miesięcy oraz o 56% niższe ryzyko wystąpienia krwiaka (nagromadzenia krwi w tkankach w wyniku krwawienia) w miejscu operacji, w porównaniu z pacjentami, którzy nie stosowali tych leków.
– Wyniki uzyskane na tak dużej liczbie pacjentów i procedur sugerują, że stosowanie tych leków nie powinno zwiększać ryzyka ogólnych powikłań pooperacyjnych, a wręcz może zmniejszać ich występowanie – powiedział główny autor badania, dr Jason Spector, szef oddziału chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej w Weill Cornell Medicine oraz NewYork-Presbyterian/Weill Cornell Medical Center, a także profesor chirurgii w Weill Cornell Medicine.
Leki GLP-1 – od cukrzycy po otyłość
Rozwój leków GLP-1 rozpoczął się w latach 90. XX wieku w celu leczenia cukrzycy, a pierwsze z nich trafiły na rynek w 2005 roku. W 2014 roku FDA zatwierdziła ich stosowanie w terapii otyłości. Leki te aktywują receptor GLP-1 na komórkach trzustki i innych narządów, co stymuluje wydzielanie insuliny, obniża poziom cukru we krwi oraz zmniejsza apetyt.
Niedawny wzrost popularności leków GLP-1 skłonił dr. Spectora oraz pierwszego autora badania, dr. Setha Aschena (ówczesnego rezydenta chirurgii plastycznej w NewYork-Presbyterian/Weill Cornell Medical Center), do analizy, czy pacjenci z cukrzycą poddawani operacjom doświadczają większej lub mniejszej liczby powikłań podczas stosowania tych leków.
Wyniki badania
W badaniu przeanalizowano zanonimizowane dane z elektronicznej dokumentacji medycznej w NewYork-Presbyterian/Weill Cornell Medical Center oraz NewYork-Presbyterian/Columbia University Irving Medical Center. Wzięto pod uwagę wszystkie operacje u pacjentów z cukrzycą od lutego 2020 do lipca 2023 roku, dla których dostępne były co najmniej sześciomiesięczne dane kontrolne. Analizowano wskaźniki ponownych hospitalizacji w ciągu 30 dni oraz cztery inne niepożądane zdarzenia pooperacyjne. Porównano te wskaźniki u pacjentów stosujących i niestosujących leki GLP-1. Dodatkowo zastosowano metodę „dopasowania skłonności” (ang. propensity matching), aby porównać pacjentów stosujących leki GLP-1 z podobnymi pacjentami, którzy ich nie stosowali, co zwiększa wiarygodność wyników.
Badanie wykazało, że pacjenci stosujący leki GLP-1 byli mniej narażeni na konieczność ponownej hospitalizacji w ciągu 30 dni od operacji, co wskazuje na mniejszą liczbę ogólnych powikłań.
Niższe ryzyko krwiaków i ponownego otwarcia rany
W przypadku specyficznych powikłań, takich jak krwawienie czy infekcje, częstość występowania była podobna niezależnie od stosowania leków GLP-1. Jednak krwiaki i ponowne otwarcia ran występowały znacznie rzadziej – pacjenci stosujący leki GLP-1 w ciągu 180 dni po operacji mieli tylko 71,1% ryzyka ponownego otwarcia rany i 44,0% ryzyka krwiaka w porównaniu z osobami, które nie stosowały tych leków.
Mechanizmy działania i przyszłe analizy
Wyjaśnienie, w jaki sposób leki GLP-1 mogą korzystnie wpływać na wyniki pooperacyjne, nie było celem badania. Jednak wiadomo, że cukrzyca zwiększa ryzyko problemów z gojeniem ran. Badacze zauważyli, że poprawa kontroli glikemii raczej nie była czynnikiem pośredniczącym, ponieważ pacjenci stosujący leki GLP-1 mieli wyższe średnie poziomy cukru we krwi niż pacjenci z grupy kontrolnej. Inne badania sugerują, że leki GLP-1 mogą wspierać gojenie ran poprzez zapobieganie krzepnięciu, wspomaganie tworzenia naczyń krwionośnych odżywiających tkanki, obniżanie stanu zapalnego oraz inne mechanizmy – zauważył dr Spector.
Obecnie zespół badaczy prowadzi podobne analizy w celu oceny ryzyka powikłań pooperacyjnych u pacjentów bez cukrzycy stosujących leki GLP-1.
Źródło: Annals of Surgery, Weill Cornell Medicine
DOI: 10.1097/SLA.0000000000006614
