Międzynarodowy zespół naukowców dokonał przełomowego odkrycia: u wielu dzieci i młodych dorosłych w Afryce Subsaharyjskiej, którym postawiono diagnozę cukrzycy typu 1 (T1D), może występować inna postać choroby – niezwiązana z autoagresją układu odpornościowego, w przeciwieństwie do klasycznego T1D. To odkrycie może całkowicie zmienić sposób diagnozowania, leczenia i monitorowania cukrzycy w regionie, torując drogę do trafniejszej terapii i lepszych wyników zdrowotnych.
Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie The Lancet Diabetes & Endocrinology.
– To pierwsze badanie obejmujące kilka krajów Afryki Subsaharyjskiej, w którym wykorzystano te same testy laboratoryjne i narzędzia genetyczne do lepszego zrozumienia cukrzycy typu 1. Podobne badania prowadziliśmy już w USA, ale to, co naprawdę ekscytujące, to możliwość porównania wyników między Afryką a Stanami Zjednoczonymi – powiedziała współautorka pracy, prof. Dana Dabelea, lekarz i doktor nauk, profesor i prodziekan ds. badań w Colorado School of Public Health na kampusie medycznym University of Colorado Anschutz.
Naukowcy objęli badaniem 894 pacjentów z cukrzycą młodzieńczą z trzech krajów afrykańskich: Kamerunu, Ugandy i RPA. Wyniki porównano z badaniami przeprowadzonymi w USA w tej samej grupie wiekowej.
– To wyjątkowa i ważna okazja do zbadania heterogeniczności cukrzycy typu 1 pomiędzy krajami i grupami rasowymi żyjącymi w skrajnie różnych środowiskach – dodaje prof. Dabelea, która kieruje także Lifecourse Epidemiology of Adiposity and Diabetes (LEAD) Center na kampusie CU Anschutz.
Badacze odkryli, że wielu młodych ludzi z Afryki Subsaharyjskiej, którym postawiono diagnozę T1D, nie wykazuje typowych markerów we krwi – tzw. autoprzeciwciał wyspowych – które zwykle są obecne u pacjentów z klasycznym T1D w innych częściach świata. Aż 65% badanych z tej grupy nie miało tych autoprzeciwciał.
Autoprzeciwciała wyspowe pomagają odróżnić cukrzycę typu 1 od innych form, takich jak cukrzyca typu 2 czy cukrzyca monogenowa, które mają inne przyczyny i wymagają innego leczenia.
– To sugeruje, że wielu młodych ludzi w tym regionie cierpi na inną postać cukrzycy typu 1, która nie ma podłoża autoimmunologicznego – zaznacza Dabelea.
Porównując te dane z badaniami w USA, naukowcy stwierdzili, że mniejszy, ale istotny odsetek czarnoskórych uczestników w USA (15%) z rozpoznaniem T1D miał podobną formę choroby, jak pacjenci z Afryki Subsaharyjskiej – charakteryzującą się brakiem autoprzeciwciał i niskim ryzykiem genetycznym T1D.
Natomiast biali Amerykanie z T1D wykazywali klasyczny, autoimmunologiczny wzorzec choroby. Nawet jeśli nie mieli wykrywalnych autoprzeciwciał, ich profil genetyczny wskazywał na autoimmunologiczne podłoże.
– Zidentyfikowanie tego podtypu cukrzycy typu 1 w populacjach afrykańskich oraz u osób pochodzenia afrykańskiego w USA sugeruje potencjalne pokrewieństwo genetyczne lub przodków – zauważa Dabelea. – Odkrycia te podkreślają potrzebę uwzględnienia alternatywnych etiologii cukrzycy w tej grupie oraz pogłębionego zrozumienia mechanizmów leżących u podstaw choroby, co może mieć znaczenie dla przyszłych strategii zapobiegania i leczenia.
Źródło: The Lancet Diabetes & Endocrinology, Non-autoimmune, insulin-deficient diabetes in children and young adults in Africa: evidence from the Young-Onset Diabetes in sub-Saharan Africa (YODA) cross-sectional study
DOI: https://doi.org/10.1016/S2213-8587(24)00134-7
