Aktywność fizyczna w czasie wolnym kluczowa dla redukcji ryzyka cukrzycy typu 2

Naukowcy wykazali, że podejmowanie aktywności fizycznej o umiarkowanej lub dużej intensywności w czasie wolnym, niezależnie od charakteru pracy zawodowej, wiąże się z obniżeniem ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2. Połączenie siedzącego trybu życia w czasie wolnym z pracą wymagającą wysiłku fizycznego może natomiast zwiększać to ryzyko. Wyniki nowego badania opublikowanego w „American Journal of Preventive Medicine”, wydawanego przez Elsevier, potwierdzają, że proste zmiany stylu życia, takie jak rekreacyjna aktywność fizyczna, mogą znacząco przyczynić się do globalnej profilaktyki cukrzycy typu 2.

Cukrzyca typu 2 stanowi poważne obciążenie zdrowotne i społeczne – jej częstość występowania na świecie podwoiła się w ciągu ostatniej dekady.

Autorka badania, Anna Stage, MSc, z Centrum Badań Klinicznych i Profilaktyki przy Szpitalu Frederiksberg i Bispebjerg w Danii, podkreśla: „Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że aktywność fizyczna zapobiega i pomaga w leczeniu chorób niezakaźnych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe oraz cukrzyca typu 2. Aktualne wytyczne WHO dotyczące aktywności fizycznej nie rozróżniają jednak, czy zalecana aktywność dotyczy pracy zawodowej, czy czasu wolnego. Nasze wyniki wykazały, że aktywność fizyczna w czasie wolnym ma wyraźny ochronny wpływ na ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, niezależnie od poziomu aktywności zawodowej. Natomiast aktywność fizyczna w pracy nie przynosiła takich korzyści. Sugeruje to, że tzw. paradoks zdrowotny aktywności fizycznej, czyli sprzeczne powiązania między aktywnością rekreacyjną a zawodową w kontekście chorób układu sercowo-naczyniowego, może również odnosić się do cukrzycy typu 2. Obecnie dowody naukowe w tym zakresie są jednak niespójne i ograniczone”.

Badanie oparte na danych rejestrowych objęło 5 866 osób pracujących w wieku 30-60 lat, uczestników duńskiej kohorty Inter99. Status cukrzycy typu 2 oraz daty rozpoznania oparto na Duńskim Rejestrze Cukrzycy, obejmującym dane od 1 stycznia 1996 r. do 30 czerwca 2020 r. Uczestnicy przeszli badanie lekarskie oraz wypełnili kwestionariusz dotyczący poziomu aktywności fizycznej w pracy i w czasie wolnym. Analizy danych dokonano w 2024 roku, uwzględniając istotne zmienne.

Najważniejsze wnioski z badania to:

• Intensywna aktywność fizyczna w pracy może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2, choć wynik ten nie był statystycznie istotny.
• Umiarkowana lub intensywna aktywność fizyczna w czasie wolnym była związana ze znacznym zmniejszeniem ryzyka cukrzycy typu 2.
• Siedzący tryb życia w czasie wolnym, np. oglądanie telewizji lub czytanie, w połączeniu z pracą wymagającą jakiejkolwiek aktywności fizycznej, wiązał się z istotnie wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2.
• Umiarkowana lub intensywna aktywność fizyczna w czasie wolnym, niezależnie od poziomu aktywności zawodowej, działała ochronnie wobec ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2.

Anna Stage podkreśla: „Warto zauważyć, że zalecenia WHO nie rozróżniają aktywności w pracy i w czasie wolnym, co może prowadzić do mylnego przekonania, że aktywność zawodowa wystarcza do spełnienia wytycznych. Nasze wyniki, podobnie jak badania innych autorów, wskazują jednak, że to rekreacyjna aktywność fizyczna o umiarkowanej lub dużej intensywności wydaje się redukować ryzyko cukrzycy typu 2, innych chorób niezakaźnych oraz ogólnej śmiertelności”.