Neurony AgRP – nowy cel terapeutyczny w leczeniu cukrzycy typu 2?
Mózg jako kluczowy gracz w regulacji glikemii u chorych na cukrzycę
Skuteczne leczenie cukrzycy typu 2 może wymagać skupienia się na neuronach mózgu, a nie wyłącznie na otyłości czy insulinooporności – wynika z badania opublikowanego w Journal of Clinical Investigation.
Od kilku lat wiadomo, że u myszy z cukrzycą dochodzi do nadaktywności określonej grupy neuronów w podwzgórzu, tzw. neuronów AgRP.
– Te neurony odgrywają nieproporcjonalnie dużą rolę w hiperglikemii i cukrzycy typu 2 – mówi dr Michael Schwartz, endokrynolog z UW Medicine, autor korespondencyjny publikacji.
Neurony AgRP i poziom cukru we krwi
Aby sprawdzić, czy neurony AgRP przyczyniają się do podwyższonego poziomu glukozy we krwi u myszy z cukrzycą, naukowcy zastosowali powszechnie wykorzystywaną metodę inżynierii genetycznej z użyciem wirusów. Dzięki niej neurony AgRP zaczęły produkować toksynę tężcową, która uniemożliwia komunikację między neuronami.
Niespodziewanie, zabieg ten doprowadził do normalizacji poziomu cukru we krwi na wiele miesięcy – mimo że nie wpłynął ani na masę ciała, ani na ilość spożywanego pokarmu.
Dotychczas dominował pogląd, że cukrzyca typu 2 wynika głównie z połączenia czynników genetycznych i środowiskowych, w tym otyłości, braku aktywności fizycznej i niezdrowej diety. Takie połączenie prowadzi do insulinooporności lub niewystarczającej produkcji insuliny.
– Do tej pory sądzono, że mózg nie odgrywa istotnej roli w rozwoju cukrzycy typu 2 – komentuje dr Schwartz. – Nasza publikacja podważa ten pogląd i stanowi odejście od dotychczasowego rozumienia przyczyn tej choroby.
Terapia skierowana na mózg
Nowe ustalenia są spójne z wcześniejszymi badaniami tego samego zespołu, które wykazały, że bezpośrednie wstrzyknięcie do mózgu peptydu FGF1 również powoduje remisję cukrzycy u myszy. Jak się okazało, efekt ten jest powiązany z trwałym zahamowaniem aktywności neuronów AgRP.
Zgromadzone dane wskazują, że neurony te są istotne dla regulacji poziomu cukru we krwi, ale nie odgrywają większej roli w rozwoju otyłości – zauważają autorzy badania. Innymi słowy, terapia celowana na neurony AgRP może nie odwrócić otyłości, ale może wywołać remisję cukrzycy.
– Konieczne są dalsze badania nad tym, jak regulować aktywność tych neuronów i dlaczego w ogóle stają się nadaktywne – mówi dr Schwartz. Gdy uda się odpowiedzieć na te pytania, będzie można opracować terapie ukierunkowane na ich „uspokojenie”.
Nowe podejście do leczenia cukrzycy typu 2
Takie podejście może zrewolucjonizować sposób postrzegania i leczenia tej przewlekłej choroby. Dr Schwartz podkreśla, że leki takie jak Ozempic i inne nowoczesne preparaty stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 również wpływają hamująco na neurony AgRP.
Nie wiadomo jeszcze, w jakim stopniu ten mechanizm odpowiada za ich działanie przeciwcukrzycowe. Kolejne badania mogą pomóc lepiej zrozumieć rolę neuronów AgRP w fizjologicznej kontroli glikemii i umożliwić przetłumaczenie tych wyników na badania kliniczne z udziałem ludzi.
Dr Michael Schwartz jest profesorem medycyny na Uniwersytecie Waszyngtońskim, kierownikiem Katedry im. Roberta H. Williamsa oraz dyrektorem założycielem Centrum Doskonałości ds. Cukrzycy i Otyłości przy UW Medicine.
Źródło: Journal of Clinical Investigation (AgRP neuron hyperactivity drives hyperglycemia in a mouse model of type 2 diabetes), University of Washington School of Medicine/UW Medicine
DOI: 10.1172/JCI189842
