Post przerywany – skuteczna strategia na odchudzanie i poprawę zdrowia sercowo-naczyniowego u osób z otyłością
Nowe badania opublikowane w Nature Medicine

Post przerywany, czyli ograniczenie liczby godzin jedzenia w ciągu dnia na rzecz wydłużenia okresu postu, okazuje się skuteczną metodą redukcji masy ciała i poprawy zdrowia sercowo-naczyniowego u osób z problemami otyłościowymi. Takie wyniki zaprezentował zespół naukowców z Uniwersytetu w Granadzie (UGR), Uniwersytetu Publicznego Nawarry (UPNA) oraz CIBER (Hiszpańska Sieć Badań Biomedycznych).
Badanie zostało opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature Medicine i stanowi jedno z największych randomizowanych, kontrolowanych badań dotyczących postu przerywanego.
Problemy otyłości w Hiszpanii
Otyłość jest jednym z najważniejszych wyzwań zdrowotnych współczesnego społeczeństwa. W Hiszpanii nadwagę lub otyłość ma 70% mężczyzn i 50% kobiet. Zjawisko to wiąże się z szeregiem zaburzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe oraz zwiększone ryzyko rozwoju niektórych nowotworów.
Tradycyjne metody a post przerywany
Tradycyjne diety z ograniczeniem kalorycznym są skuteczne w odchudzaniu, ale trudne do utrzymania w dłuższej perspektywie. Wiele osób rezygnuje z nich, co prowadzi do efektu jo-jo. W odpowiedzi na te trudności pojawiają się nowe strategie żywieniowe, w tym post przerywany. Polega on na naprzemiennym okresie jedzenia i postu. Popularną formą tego podejścia jest tzw. ograniczone czasowo okno żywieniowe, w którym czas spożywania posiłków skraca się z 12–14 godzin do 6–8 godzin, co pozwala na post trwający 16–18 godzin.
Metodologia badania
W badaniu uczestniczyło 197 osób (50% kobiet) w wieku 30–60 lat z nadwagą lub otyłością. Było to badanie wieloośrodkowe, prowadzone w Granadzie i Pampelunie. Uczestnicy zostali losowo przypisani do czterech grup:
- Grupa kontrolna: kontynuująca standardowy styl żywienia z oknem żywieniowym 12 godzin.
- Post wczesny: okno żywieniowe 9:00–17:00.
- Post późny: okno żywieniowe 14:00–22:00.
- Post samodzielnie wybrany: uczestnicy sami wybierali okno żywieniowe (średnio 12:00–20:00).
Każda grupa uczestniczyła również w programie edukacji żywieniowej, promującym dietę śródziemnomorską i zdrowy styl życia.
Wyniki badania
- Redukcja masy ciała: Grupy stosujące post przerywany schudły średnio 3–4 kg więcej niż grupa kontrolna.
- Tkanka tłuszczowa: Grupa stosująca post wczesny odnotowała największą redukcję podskórnej tkanki tłuszczowej na brzuchu.
- Regulacja glukozy: Grupa postu wczesnego osiągnęła znaczącą poprawę poziomu glukozy na czczo i w nocy w porównaniu do innych grup.
- Bezpieczeństwo: Nie odnotowano poważnych skutków ubocznych w żadnej z grup, a przestrzeganie zaleceń było wysokie.
Dlaczego post wczesny jest skuteczny?
Spożywanie ostatniego posiłku przed godziną 17:00 pozwala organizmowi na dłuższy okres trawienia i przetwarzania składników odżywczych. Poprawia to regulację glukozy, co może zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 i innych zaburzeń metabolicznych.
Badania te sugerują, że post wczesny może stabilizować biologiczne rytmy organizmu, co jest korzystne dla zdrowia. Wiemy, że jedzenie o nieregularnych porach, zwłaszcza w nocy, zaburza te rytmy i zwiększa ryzyko otyłości oraz chorób metabolicznych.
Post przerywany okazuje się skuteczną, prostą i bezpieczną metodą zarządzania masą ciała oraz poprawy zdrowia metabolicznego u osób z nadwagą lub otyłością. Jak podkreśla dr Idoia Labayen z Uniwersytetu Publicznego Nawarry, rezultaty badania mogą przyczynić się do optymalizacji interwencji żywieniowych w tej populacji.
W dobie rosnącej liczby osób z nadwagą i otyłością post przerywany może stanowić realną alternatywę dla tradycyjnych diet. Dzięki swojej prostocie i wysokiemu wskaźnikowi przestrzegania zaleceń, może pomóc poprawić jakość życia i zmniejszyć obciążenie systemów opieki zdrowotnej.
Źródło: Nature Medicine
DOI: 10.1038/s41591-024-03375-y